Genel Bilgi
- Kategori: Dram, Fantastik
- Yayın Tarihi: 29 Kasım 2024 (Türkiye sinemaları)
- Oyuncular: Tom Hanks, Robin Wright, Paul Bettany
- Dil: İngilizce (Orijinal dil)
- Film Süresi: 1 saat 44 dakika
- Yönetmen: Robert Zemeckis
Here (Burada): Robert Zemeckis’in Zaman ve Mekân Üzerine Cüretkâr Denemesi
Sinema tarihinde teknolojik yeniliklerle ve unutulmaz hikayelerle adından söz ettiren Robert Zemeckis, Richard McGuire’ın aynı adlı çığır açan grafik romanından uyarladığı “Here” (Türkiye’deki adıyla “Burada”) ile bir kez daha iddialı bir projeye imza atıyor. “Forrest Gump”, “Geleceğe Dönüş” serisi, “Yeni Hayat” gibi kült filmlerin yönetmeni Zemeckis, bu kez izleyiciyi tek bir mekânın köşesinde binlerce yıllık bir zaman yolculuğuna çıkarıyor. Tom Hanks ve Robin Wright’ı “Forrest Gump”tan yıllar sonra yeniden bir araya getiren film, dram ve fantastiği harmanlayarak “yuva” kavramını ve zamanın akışını sorguluyor. Ancak film, taşıdığı büyük potansiyele rağmen eleştirmenlerden karışık yorumlar aldı.
“Here” Filminin Konusu: Tek Bir Köşede Binlerce Yıllık Yaşam
“Here”, alışılmışın dışında bir anlatı yapısına sahip. Film, belirli bir evin (daha doğrusu evin içindeki tek bir köşenin) merkezine odaklanıyor ve bu mekânın milyonlarca yıl öncesinden başlayarak uzak geleceğe uzanan tarihini, o noktada yaşamış, bulunmuş veya oradan geçmiş sayısız insanın hikayesi üzerinden anlatıyor.
Richard McGuire’ın Grafik Romanından Beyazperdeye
Filmin ilham kaynağı olan Richard McGuire’ın 2014 tarihli grafik romanı “Here”, yenilikçi yapısıyla büyük beğeni toplamıştı. McGuire, her sayfada aynı mekânın farklı zaman dilimlerindeki anlarını üst üste bindirerek, zamanın ve yaşamın sürekliliğini görsel bir dille anlatıyordu. Zemeckis ve “Forrest Gump”ta da birlikte çalıştığı senarist Eric Roth, bu katmanlı ve durağan konsepti sinematik bir deneyime dönüştürme görevini üstleniyor.
Mekânın Hafızası: Geçmişten Geleceğe Yolculuk
Film, tarih öncesi dönemlerden, ilk yerleşimcilerden, farklı yüzyıllarda yaşayan ailelerden, gelecekteki olası sakinlere kadar uzanan geniş bir yelpazede o mekânın tanıklık ettiği olayları, sevinçleri, hüzünleri, doğumları ve ölümleri gözler önüne seriyor. Sağlanan özette bahsedilen Richard Young (Tom Hanks) karakterinin yıllar sonra satılığa çıkardığı evine dönüp anılarını tazelemesi, bu binlerce yıllık hikaye silsilesi içindeki pek çok anlatıdan sadece biri olarak işlev görüyor olabilir. Film, mekânın kendisini bir karakter gibi ele alarak, onun “hafızasını” ve değişen zamanlara rağmen nasıl sabit kaldığını vurguluyor.
Evrensel Yuva Kavramı ve “Heimat”
Beyazperde eleştirisinde de değinildiği gibi, film “yuva” kavramını sorguluyor. Almanca “Heimat” kelimesinin çağrıştırdığı gibi, sadece fiziksel bir mekân değil, aynı zamanda aidiyet, güvenlik ve kimlik hissinin de kaynağı olan “ev” fikri, farklı zaman dilimlerindeki karakterler üzerinden farklı anlamlar kazanıyor. Film, bu tek köşe aracılığıyla insanın mekânla kurduğu derin ve karmaşık ilişkiyi, zamanın yıpratıcılığına rağmen baki kalan duygusal bağları keşfetmeye çalışıyor.
Yönetmenlik Dehası ve Teknolojik İnovasyon: Robert Zemeckis
Robert Zemeckis, kariyeri boyunca hikaye anlatımını zenginleştirmek için teknolojiyi kullanmaktan çekinmeyen bir yönetmen oldu. “Here”da da bu geleneği sürdürerek, özellikle yapay zeka destekli “Metaphysic Live” de-aging (gençleştirme/yaşlandırma) teknolojisini yoğun bir şekilde kullanıyor. Bu teknoloji sayesinde Tom Hanks, Robin Wright ve Paul Bettany gibi oyuncuların, karakterlerinin hayatlarının farklı evrelerini (veya aynı mekânda farklı zamanlarda yaşayan farklı karakterleri) canlandırmaları hedefleniyor. Zemeckis ve Eric Roth’un “Forrest Gump” sonrası yeniden bir araya gelmesi, projeye dair beklentileri artıran bir diğer unsurdu.
Yıldızlarla Dolu Kadro: Hanks, Wright ve Bettany’nin Dönüşümü
Tom Hanks ve Robin Wright: Forrest Gump’tan Yıllar Sonra Yeniden Birlikte
Sinema tarihinin unutulmaz çiftlerinden Forrest ve Jenny’yi canlandıran Tom Hanks ve Robin Wright’ın bu filmde yeniden bir araya gelmesi, projenin en çok konuşulan yanlarından biriydi. Her iki usta oyuncu da, muhtemelen de-aging teknolojisinin yardımıyla, geniş bir zaman dilimine yayılan karakterleri veya anları canlandırıyor. Onların ekrandaki kimyası ve Zemeckis ile olan geçmiş işbirlikleri, filmin duygusal çekirdeğini oluşturmayı amaçlıyor.
Paul Bettany ve Diğer Oyuncular
Kadronun önemli isimlerinden Paul Bettany ve diğer oyuncular da bu zamanlar arası anlatının farklı parçalarını tamamlıyor. Oyuncuların performansı, büyük ölçüde teknolojiyle iç içe geçmiş bir yapıda, farklı dönemlerin ruhunu ve o dönemin insanlarının duygularını yansıtma zorluğuyla karşı karşıya kalıyor.
Filmin Kategorisi: Dram ve Fantastiğin Zaman Ötesi Buluşması
“Here”, Dram ve Fantastik türlerinin kesişim noktasında duruyor. Dramatik yapısı, mekânın tanıklık ettiği sayısız insan hayatının (aşk, kayıp, aile, çatışma vb.) mikro hikayelerinden oluşuyor. Fantastik öğe ise, filmin lineer olmayan, zaman atlamalı anlatı yapısı ve bu yapıyı mümkün kılan teknolojik altyapıdan kaynaklanıyor. Zamanın kendisinin neredeyse bir karakter gibi işlendiği bu yapı, filmi geleneksel dramlardan ayırıyor.
Here” Filmine Yönelik Eleştiriler ve İzleyici Tepkileri
“Here”, büyük beklentilerle vizyona girmesine rağmen, eleştirmenlerden genel olarak ılımlı ve hatta olumsuz yorumlar aldı. Sağlanan Beyazperde eleştirisindeki 3.0/5.0 puanı ve “yuva” kavramına odaklanan analizi, filmin düşündürücü yönleri olduğunu gösterse de, uluslararası eleştiriler daha sert oldu.
Birçok eleştirmen, Richard McGuire’ın grafik romanının özgün ve etkileyici konseptinin sinemaya aktarılmasında zorluklar yaşandığını belirtti. Filmin, teknolojik gösterişe fazla odaklanıp duygusal derinliği yakalayamadığı, hikayelerin birbirinden kopuk hissettirdiği ve de-aging teknolojisinin zaman zaman “yapay” durarak izleyiciyi hikayeden uzaklaştırdığı yönünde eleştiriler yapıldı. Metaphysic Live teknolojisi bazıları tarafından teknik bir başarı olarak görülse de, pek çok eleştirmen bu teknolojinin henüz karakterlerin duygusal nüanslarını tam olarak yansıtmakta yetersiz kaldığını veya “uncanny valley” (tekinsiz vadi) etkisi yarattığını savundu. Filmin zaman içinde tekrara düştüğü ve 1 saat 44 dakikalık süresine rağmen potansiyelini tam olarak kullanamadığı da sıkça dile getirilen eleştiriler arasındaydı.
Neden İzlenmeli (veya Beklentiler Nasıl Yönetilmeli)?
“Here”, Robert Zemeckis gibi usta bir yönetmenin teknolojiyle sınırları zorladığı, Tom Hanks ve Robin Wright gibi dev isimleri yeniden bir araya getiren, konsept olarak son derece ilgi çekici bir film. Richard McGuire’ın eserine aşina olanlar veya sinemada yenilikçi anlatı yapılarını ve teknolojik deneyleri merak edenler için ilgi çekici olabilir. Ancak, eleştirmenlerin işaret ettiği gibi, filmin duygusal etki ve hikaye anlatımı konusunda beklentileri karşılayamayabileceğini göz önünde bulundurmak gerekiyor. “Here”, belki de kusursuz bir filmden ziyade, sinemanın gelecekteki anlatım biçimlerine dair cüretkâr bir deneme olarak değerlendirilebilir. İzleyici, filmin teknik başarısını takdir etse de, karakterlerle derin bir bağ kurmakta zorlanabilir.