Gündüz Apollon Gece Athena

 GÜNDÜZ APOLLON GECE ATHENA: Side’de Geçmişin Hayaletleriyle Yüzleşmek

Senarist ve yapımcı kimliğiyle tanınan Emine Yıldırım’ın (Kusursuzlar filminin senaristi) ilk uzun metraj yönetmenlik denemesi olan “Gündüz Apollon Gece Athena”, Türk sinemasına ferah ve özgün bir soluk getiren, Dram, Fantastik ve Komedi türlerini ustaca harmanlayan bir yapımdır. Dünya prömiyerini Tokyo Uluslararası Film Festivali’nde yapan ve Asya’nın Geleceği bölümünde En İyi Film ödülünü kucaklayan bu film, aynı zamanda Türkiye’deki önemli festivallerden SİYAD ve Jüri Özel ödülleriyle dönerek eleştirel başarısını kanıtlamıştır.

Film, adından da anlaşılacağı gibi akıl (Apollon) ve sezgi/bilgelik (Athena) arasındaki dengeyi, kadın olmakla, kendini aramakla ve toplumsal bellekle yüzleşmekle ilgili güncel meselelere mitik ve fantastik bir çerçeveden yaklaşıyor. Hikayenin kalbi, Türkiye’nin kadim tarihinin modern yaşamla iç içe geçtiği gizemli bir mekan olan Side Antik Kenti’nde atıyor.

 Konu: Hayaletler Gören Defne’nin Fantastik Arayışı

“Gündüz Apollon Gece Athena”, yetimhanede büyümüş olan genç kadın Defne’nin (Ezgi Çelik), yetişkinliğinde ortaya çıkan hayalet görme yeteneğini kullanarak annesinin ruhunu bulma arayışının son durağını konu alıyor.

 Side Antik Kenti’nde Bir Yolculuk

Hayaletlerle iletişim kurabilen Defne, annesinin ruhuna ulaşma umuduyla kendini Side Antik Kenti’nin mistik ve tarihi atmosferinde bulur. Film, bu noktada bir yol ve arayış hikayesine dönüşür. Side, sadece bir arka plan değil, geçmişin geçip gitmediği, tarihin ve hayaletlerin canlı kanlı dolaştığı güçlü bir karakter olarak Defne’nin hikayesine ruh katmaktadır.

Defne’nin bu fantastik yolculuğuna, birbirinden absürt ve ironik karakterler eşlik eder:

• Radikal Solcu Hüseyin (Barış Gönenen): Filmin “kalbi” olarak nitelendirilen, faili meçhul olması nedeniyle diğer hayaletlerden ayrılan, toplumsal belleğin ve yaraların sembolik bir temsilidir.
• Pavyon Şarkıcısı Nazife (Selen Uçer): Geçmişten gelen ve bastırılan kadın hikayelerinin bir yansıması olarak Defne’nin yanında yer alan bir hayalet.
• Antik Dönemden Bir Rahibe (Gizem Bilgen): Filmin mitolojik ve kadim tarih bağlamını güçlendiren, sessizliğiyle sesi bastırılmış kadınların temsiline dönüşen bir figür.

Bellek, Anneler ve Kadınlık Hâlleri

Filmin ana teması, annelik ve geçmişle yüzleşme üzerine kuruludur. Defne, biyolojik annesini ararken, aslında yolda karşılaştığı farklı anne figürleriyle (Nazife, Rahibe, Lale Mansur’un canlandırdığı karakter) yüzleşir ve tek bir annelik olamayacağı fikrini keşfeder. Yönetmen Emine Yıldırım, “kutsal annelik” mitini sorgulayarak, kadınlığın ve anneliğin birçok farklı halini kucaklayan, oldukça feminist bir bakış açısı sunar.

Hayaletler, filmde tarihin konumlanışına, resmî tarihe ve mitlere girememiş olanların hikayesine dair sembolik anlamları sırtlanırlar. Onlar, bu coğrafyada gidenin gitmiş olmadığını, hikayeleriyle aramızda dolaşan geçmişin izlerini temsil ederler. Bu sayede film, kişisel hesaplaşmadan yola çıkarak toplumsal belleğe ve politik yüzleşmeye evrilen katmanlı bir anlatı sunar.

 Eleştiriler: Mizahın ve Travmanın Ferah Buluşması

“Gündüz Apollon Gece Athena”, eleştirmenler ve izleyiciler tarafından Türk sinemasına getirdiği taze soluk nedeniyle büyük ölçüde olumlu karşılanmıştır. Filmin fantastik öğeleri, yerinde mizahi tonu ve duygusal derinliği övgü toplamıştır.

Benzersiz Tür Harmanı ve Side’nin Büyüsü

• Sinemada Bir İlk: Türk sinemasında fantastik, komedi ve dram türlerini bu denli organik ve başarılı bir şekilde harmanlaması filmin en güçlü yönü olarak kabul edilir. Film, can yakıcı toplumsal temaları ele almasına rağmen, yüzü asık olmayan, mizah ve keder arasındaki dengeyi başarıyla kuran bir yapımdır.
• Side Bir Karakter: Side Antik Kenti’nin bir arka plan olmanın ötesinde, tarihin katmanlarını, gücünü ve gizemini somutlaştıran bir karakter gibi kullanılması, filmin atmosferine büyü katmıştır. Tarihin şimdiki ve geçmiş halinin iç içe geçtiği bu mekân, Defne’nin varoluşsal sorgulamalarına derinlik katmıştır.
• Kolektif Hafıza ve Kadınların Sesi: Film, mitolojik anlatıları (Rhea, Kibele, Daphne) ustaca kullanarak, bastırılan annelik hikayelerinin, görünmeyen kadın emeklerinin ve eril şiddetin tarihsel köklerinin izini sürer. Hiç konuşmayan Antik tanrıça Rhea karakteri, susturulan kadınların evrensel temsiline dönüşerek feminist bir okuma sunar.

 Güçlü Oyunculuk Kadrosu

Filmin Ezgi Çelik, Selen Uçer, Barış Gönenen, Lale Mansur ve Deniz Türkali gibi önemli isimlerden oluşan kadrosu, anlatının gücünü destekleyen muazzam performanslarla doludur. Özellikle Ezgi Çelik’in Defne karakterindeki yorgun, duygusal ve arayış içindeki bakışları, filmin kolektif hafıza temasını izleyiciye aktarmakta büyük rol oynamıştır. Selen Uçer ve Gizem Bilgen’in hayalet rolleri, hikayeyi sırtlayan ve absürtlük ile trajediyi aynı anda yaşatan performanslar sunmuştur.

 Rahatlatıcı ve Kucaklayıcı Bir Deneyim

“Gündüz Apollon Gece Athena”, seyirciyi kişisel ve toplumsal travmalar konusunda kimsenin yalnız olmadığını hatırlatmak ve yaşama sevincini sahiplenmeye çağırmak amacıyla yapılmış, seyirci dostu bir film olarak tasarlanmıştır. Film, geçmişten kaçmanın imkansızlığını gösterirken, yüzleşmenin yollarını ve destekle yola devam etmenin mümkün olduğunu, aydınlanma ve ferahlama hissiyle aktarmayı başarmıştır. Emine Yıldırım, ilk uzun metrajıyla Türk sinemasında yeni bir kapı aralamış ve hem eleştirmenlerden hem de uluslararası alanda saygın ödüllerle bu başarısını tescillemiştir.